Porady eksperta
Atopowe zapalenie skóry to niezakaźna choroba zapalna, charakteryzująca się intensywnym świądem, nadmierną suchością skóry oraz wypryskami o charakterze egzemy, z przewlekłymi, zmiennymi zaostrzeniami i remisjami, charakterystyczne dla wieku dziecięcego.
U 80% pacjentów zaczyna się przed 5. rokiem życia, ale u 60% z nich, zwłaszcza przy łagodnych objawach, symptomy ulegają poprawie lub ustępują całkowicie po okresie dojrzewania. U osób z umiarkowanymi/ciężkimi objawami AZS ma tendencję do utrzymywania się po okresie dojrzewania, a nawet w wieku dorosłym, wpływając na jakość życia.
Rozpoznanie AZS ma głównie charakter kliniczny. Głównym objawem jest nasilony świąd prowadzący do efektu błędnego koła „swędzenie–drapanie”. Uważa się, że AZS to „świąd, wywołujący wykwity skórne”, a nie „wykwity skórne, powodujące świąd” (tj. świąd skóry).
Przyczyny są złożone i wieloczynnikowe, obejmujące interakcję między predyspozycją genetyczną, czynnikami środowiskowymi, pewnymi zmianami immunologicznymi a dysfunkcją bariery skórnej. Choć wszystkie te elementy są ściśle powiązane, kluczową rolę w patogenezie AZS odgrywa zaburzenie funkcji bariery skórnej.
Białko skórne z mutacjami powodującymi jego niefunkcjonalność jest najważniejszym czynnikiem genetycznego ryzyka AZS. Utrata jego funkcji prowadzi do znacznej utraty wody przez naskórek, zwiększonej przepuszczalności skóry dla alergenów pokarmowych i środowiskowych, które mogą penetrować skórę, powodować reakcje uczuleniowe i stan zapalny, co może prowadzić do tzw. „marszu atopowego” (tj. sekwencji: astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa).
Dowiedz się więcej o charakterystyce atopowego zapalenia skóry tutaj
Realcje alergiczne IgE-zależne na określony pokarm może być indukowane przez kontakt ze skórą, która nie spełnia skutecznie funkcji barierowej, co jest następstwem mutacji genu kodującego wspomniane białko skóry. Defekty bariery pozwalają na penetrację skóry przez różne alergeny, w tym białka pokarmowe, sprzyjając indukcji uczulenia i syntezie IgE, co może przyczyniać się do stanu zapalnego skóry charakterystycznego dla atopowego zapalenia skóry.
Szacuje się, że 40% dzieci z umiarkowaną postacią, a prawdopodobnie znacznie więcej z ciężką postacią AZS, ma współistniejące alergie pokarmowe. Jeszcze większy odsetek dzieci z AZS często ma podwyższone poziomy swoistych IgE, czasem nawet przy braku rzeczywistej alergii. To tłumaczy, dlaczego rola alergii w patogenezie i nasileniu AZS jest przedmiotem intensywnej dyskusji.
Skórne objawy alergii pokarmowych (IgE-zależnych) obejmują ostrą pokrzywkę, obrzęk naczynioruchowy i reakcje kontaktowe. Jeśli AZS zaostrza się po ekspozycji na produkt spożywczy, takie reakcje nie są reakcjami nadwrażliwości IgE-zależnej, lecz mają charakter opóźniony i zazwyczaj rozwijają się 2–6 godzin po ekspozycji.
Mleko, białko jaja kurzego, mąka pszenna, soja, ryby i orzeszki ziemne należą do pokarmów najczęściej zaangażowanych w nasilanie objawów AZS.
Podejście diagnostyczne obejmuje szczegółowy wywiad, w tym informacje o diecie dziecka lub matki, jeśli niemowlę jest karmione piersią, testy skórne punktowe/płatkowe, badania serologiczne w celu identyfikacji uczulenia IgE-zależnego oraz ocenę klinicznego znaczenia dodatnich wyników.
Leczenie AZS obejmuje
Unikanie czynników wywołujących zmiany skórne, kontrolę świądu, eliminację stanu zapalnego i odbudowę bariery skórnej.
Leczenie miejscowe obejmuje:
Alergie pokarmowe są bezspornym czynnikiem pogarszającym przebieg atopowego zapalenia skóry u dzieci. Wywiad dotyczący dotychczasowych reakcji, dieta, testy skórne oraz oznaczanie immunoglobulinego typu E (IgE) pomagają zidentyfikować pokarmy potencjalnie zaangażowane w utrzymywanie się i zaostrzanie AZS, przy czym złotym standardem w pewnym rozpoznaniu i wdrożeniu spersonalizowanej diety są próby prowokacji doustnej.
Chociaż patogeneza AZS jest złożona, najnowsze badania potwierdzają rolę nieprawidłowej bariery skórnej.
Ta nowa wiedza wzmacnia znaczenie funkcji bariery skórnej w powstawaniu i rozwoju atopowego zapalenia skóry i podkreśla potrzebę terapii ukierunkowanych na utrzymanie jej integralności, przy czym właściwe nawilżenie skóry odgrywa kluczową rolę w tym procesie. .
Nie. AZS to niezakaźna, przewlekła choroba zapalna skóry, której głównymi objawami są intensywny świąd, suchość skóry i wyprysk o charakterze egzemy, z okresami zaostrzeń i remisji.
Tak. U około 60% pacjentów, zwłaszcza z łagodną postacią choroby, objawy cofają się lub ustępują po pokwitaniu/okresie procesu dojrzewania. Jednak przy umiarkowanym i ciężkim przebiegu AZS często utrzymuje się w dorosłości.
Nie. Główną rolę w rozwoju AZS odgrywa nieprawidłowe funkcjonowanie bariery skórnej, która zwiększa przepuszczalność skóry na alergeny. Alergie pokarmowe mogą pogarszać przebieg choroby, ale ich znaczenie jest często przeceniane.
Nie. Szacuje się, że alergie pokarmowe współistnieją u około 40% dzieci z umiarkowanym AZS, a częściej przy ciężkim przebiegu. Jednak podwyższony poziom IgE może występować nawet bez rzeczywistej alergii.
Tak. Emolienty odgrywają kluczową rolę w odbudowie bariery skórnej i nawilżaniu skóry, co stanowi fundament terapii AZS. Poznaj linię Atoderm specjalizującą się w pielęgnacji skóry suchej, bardzo suchej i atopowej.
Przeanalizuj swoją skórę
Zeskanuj swoją skórę i poznaj pielęgnację dopasowaną do jej potrzeb
Ultrakojący balsam emolientowy dla skóry bardzo suchej i atopowej
Skóra bardzo sucha i atopowa
Olejek do mycia skóry przeciw podrażnieniom dla skóry suchej i atopowej
Skóra bardzo sucha i atopowa
Kojący żel pod prysznic dla bardzo suchej i atopowej skóry
Skóra bardzo sucha i atopowa
Ultranawilżający i wzmacniający krem
Skóra normalna i sucha
